Şirketler başarılı olmak için neyi farklı yaptı
COVID 19 SALGININDAN OLUMSUZ ETKİLENEN SEKTÖRLERDE ŞIRKETLER BAŞARILI OLMAK İÇİN NEYİ FARKLI YAPTI?
Salgınla birlikte yoğun bir var olma mücadelesine giren şirketlerin çoğunluğu ayakları üzerinde durmaya yoğunlaştı. Fakat bu kriz farklı bir krizdi. İki başlı canavar gibiydi!
Bir yanda salgın nedeniyle işlerin aksamadan devam etmesi gerekirdi. Çalışanların sağlık riskini yönetme en acil iki konudan biriydi. Diğeri de, güvenli bir iş sürekliliğini temin edecek teknolojik altyapıyı ve iş sürecini oluşturmaktı. Bunlar göz açıp kapayıncaya kadar zorlu bir süreci içeren bir hızla tamamlandı. (Salgına verilen reaksiyonda hayatî katkıları olan teknolojiye bir şükran borcumuz var.)
Arabanın camına gelen tehlikeli bir maddeyi böylece savuşturduktan sonra arabayı neden sürdüğümüz aklımıza geldi. Hemen şirketin sürdürülebilirliği için krize uyum sağlama çalışmaları başladı. Böylece üst yönetici koltuğunun hakkını vermeye çalışanlar yani liderler alışageldikleri kriz enstrümanlarını devreye aldılar. Örnek vermek gerekirse, nakit dengesini sağlamaya dönük alacak/borç yönetimi, tedarik zinciri optimizasyonu, çok acil yatırımlar dışındakileri askıya alma, maliyetlerin azaltımı, kredi yapılandırmaları, sermaye artırımları gibi…
Yukarıdaki iki temel hususu uygulamaya hemen hemen her şirket yönetimi odaklandı ve büyük çoğunluğu da başarılı oldu. Salgının sert darbe vurduğu ulaşım, konaklama, yeme-içme, müteahhitlik, perakende, konfeksiyon gibi sektörlerdeki şirketler çabalarında diğerlerine göre daha az başarı elde ettiler. Bazıları ise ayakta kalmalarına şükrettiler.
Öncelikle kriz ortamına ahenk sağlayabilmenin stratejik amaçlar için gerekli fakat yeterli koşul olmadığını fark ettiler. Bu kriz son yüzyılda 6-7 yılda bir yaşanan daha öncekilerden çok farklıydı: siyah kuğu sahnedeydi ve yeni bir çağ başlıyordu.
Bazıları ise ‘krizi fırsata çevirdiler.’
Peki, bu şirketler farklı neler yaptı?
¤ Hilton, Hyatt ve Marriott otellerinin ana şirketi iş modeline yaşlı bakım evleri, gayrimenkul yönetimi gibi konuları da aldı.
¤ Türk Hava Yolları, hava kargoya stratejik önem verdi ve Pazar payını hızla büyüttü.
¤ Yeme – içme sektörü, gel al ve adrese servis işlerine yeni yaratıcı çözümler üretti,
¤ Ünlü konfeksiyon zincirlerine üretim yapan bir tesis salgın sürecinde kısa bir sürede cirosunun yarısı kadar sağlık çalışanı giysileri ihraç etti ve bu konuda daha büyük yatırım kararı aldı.
¤ Perakendeciler – aslında tüm diğer sektörler gibi – teknolojinin nimetlerinden daha fazla yaralanmaya başladı.
¤ Salgınla birlikte dijitalleşmeye önem vermeye başlayan şirketler sürpriz değer yaratımlarıyla ödüllendirildiler.
¤ Inorganik büyümeyle konumlarını kuvvetlendiren şirketlere her geçen gün yenileri katılmakta…
Örnekler o kadar çoğaltılabilir ki…
Şirketlerin farklı yaptıkları ise yeni iş geliştirme stratejisi idi.
İş geliştirme sadece mevcut ürünler için pazar geliştirme değil alan geliştirmedir de…
Salgında birlikte yeni alanları bireysel olsun kurumsal olsun global müşteri talebi belirledi. Esneklik özelliğine sahip şirketler yeni talep alanlarını kavrayarak hızla o yönde manevra yaptılar. Şirketlerin üst yönetimi hep birlikte iş geliştirmeye yoğunlaştı ve ulaştıkları farklı seçenekleri değerlendirerek uygulamaya aldılar. Bunların bir çoğunda başarılı sonuç aldılar. Bu tür şirketler krize uyum sağlayarak ayakta kalmışlardı ve fakat iş geliştirerek istikrarlı bir büyüme ve kârlılık amaçlarını da beslemeye devam ettiler, sürdürülebilirlik kavramını yeniden inşa ettiler.
Kısacası, işi geliştirme iş yaşamında aslında işin özüdür …
Bülent Hasanefendioğlu
Danışmanlık Bölümü Başkanı, TDG Global
